Gekunstelde intelligentie

Het was maar een klein berichtje in de krant. Maar wel significant vond ik. ‘Kunstmatige intelligentie verslaat mens in begrijpend lezen test’. 

Je kunt er veel van vinden maar wat zegt dit? In mijn perceptie leest ‘de mens’ sowieso minder. Ik heb daar geen wetenschappelijke onderbouwing voor (al was er wel afgelopen week een item over in het nieuws met betrekking tot kinderen), maar enkel door praktijk gedreven boereninzicht. 

Toen ik net begon in de reclamewereld was een long-copy-advertentie een soort hoger doel waar veel reclamemensen voor werkten. Vóór ik in de reclame ging werken was het zelfs zo dat advertenties en reclame gemaakt werden door copywriters en de grafisch vormgever werd slechts ingevlogen om de uiteindelijke advertentie mooi te maken. Art Directors bestonden nog niet. Althans niet met de status die ze nu genieten. 

Maar over de jaren zie je dat copy meer en meer plaats heeft gemaakt voor vorm en beeld. Sterker nog, tegenwoordig ís tekst vaak beeld. En die verschuiving zie ik als realiteit, zonder waardeoordeel. 

Maar zoals elke spier soepeler wordt door training, is ook het brein beter behept iets te begrijpen wanneer je het traint. En in de vergrijzende wereld is het blijven uitdagen van je hersenen een vitale vorm om jezelf zoveel mogelijk te behoeden voor voortijdig alzheimer en andere vormen van dementie. Overleven zo het zij. Maar wellicht is dit net zo’n advies als dat regelmatig masturberen de kans op problemen met de prostaat verminderd. Maar baadt het niet dan schaadt het niet, toch? En overleven moet je. 

Maar het raakt wel een filosofisch vraagstuk mijns inziens, dat AI tekst beter begrijpt dan wij. Al lees ik net dat AI in dit geval aan patroonherkenning doet. Het laadt de tekst en herkent vervolgens waar een antwoord staat op gestelde vragen. Niet zozeer beter begrijpen maar simpelweg sneller herkennen. Maar leest het ook tussen de regels? En is dat belangrijk?

Misschien moet ik hier niet gaan twijfelen aan antwoorden die ikzelf niet kan bedenken. Het is notabene de begrijpend lezen test van Stanford University, speciaal ontwikkeld voor het testen van AI. Daar mag je wel van verwachten dat-ie de juiste lat legt en toetst. 

Maar interessanter hieraan is een terugkerend patroon dat wij mensen menen te moeten belopen. Want het begon natuurlijk met de eerste robots die auto’s konden bouwen. Toen de eerste robot die een salto kon maken. Robots die ‘autonoom’ in de ruimte opereren. Robots die meer en meer op mensen lijken. En intelligentie wordt ook steeds slimmer. 

Wij uiteraard ook want vooruitgang van de kunstmatige ikken wordt wel door ons gerealiseerd. Althans wij faciliteren die kunstmatige groeispurt natuurlijk wel. Vraag wie nu nog de touwtjes in handen heeft is natuurlijk moeilijk te beantwoorden. En doomscenario’s ten spijt is de ingeslagen weg wel een onzekere. Want alles wijst ernaar dat de toekomst slimmer is dan wij. Wij zullen de regie uit handen geven aan slimmere ‘mensen’. In Saoedi Arabië heeft de eerste robot het staatsburgerschap gekregen.

Absolute autonomie zullen we AI uiteindelijk ook geven. En mensen die slimmer zijn zullen de regie nemen. Zo heeft intelligentie ons altijd vooruit geholpen. Dat begon al met het idee van gereedschappen maken. Een stenen bijtel. Een benen mes of pijlpunt. Intelligentie heeft ons altijd vooruit geholpen. En dat zal in de toekomst ook blijven gebeuren. Wie ‘Wij’ dan zijn is de grote vraag. Maar ik wil niet somberen en kijk de toekomst positief tegemoet. 

Je kunt niet ontkennen dat emotie in grote, belangrijke beslissingen niet altijd even handig is (‘I’ve got an even bigger button on my desk’). En de toekomst, als we die willen hebben, verdient verstandiger beslissingen die wellicht emotioneel minder populair zullen zijn. 

En als je ervan uitgaat dat wij allemaal slechts passanten zijn in dit bestaan en AI zou wellicht de eerste creatie zijn op deze aarde die iets als een eeuwig leven zou kunnen realiseren. 

Ik hoop alleen niet dat ze het ons kwalijk nemen dat we zoveel tijd, natuur en klimaat verdaan hebben met onze obsessie voor de verbrandingsmotor. Want als AI zich over een paar honderd jaar tot de machthebbende zal hebben opgewerkt en terugkijkt op de recente geschiedenis, denk ik dat de afgelopen 150 jaar met kolen en olie verbranden voor van alles en nog wat –niet in de laatste plaats onze obsessie met benzine, diesel en kerosine verbranden in onze vervoermiddelen– zal worden gezien als a waste of time on their behalf. 

Je zou kunnen stellen dat we nog even lol hebben gehad voor de al dan niet vijandige overname, maar we hebben wel een puinzooi voor ze achtergelaten. Al krijgen ze er natuurlijk ook wel weer het eeuwig leven voor terug. 

En wat gaan wij in de tussentijd doen? Als we ons kunnen gedragen en ons niet gaan verzetten zouden we ons eindelijk aan een bestaan van brood en spelen over kunnen geven. Ik denk tenminste niet dat er één AI zal zijn die ons nog enige verantwoordelijkheid zal geven. Misschien hebben we dan eindelijk meer tijd voor linkse hobby’s ofzo. Kan de musical Vreemdland eindelijk opgevoerd gaan worden. En dan wellicht wel over Aliens. Of AI.